تصفیه کننده های هوای مناسب کدامند؟

دستگاه های تصفیه هوا در برابر آلاینده ها

 آلاینده های هوای فضای بسته را میتوان در دو دسته جای داد. ماده تشکیل دهنده ذرات ریز، متشکل از ذرات میکروسکوپی معلق در هوا همانند گرد وخاک، گرده، شوره بدن حیوانات، گرد و غبار و کپک است. افزون بر این، باید از آلاینده های گازی که ناشی از رنگ، لاک های الکل، محصولات بهداشتی، اجاق گاز و چوب و فرش نو می باشد نام برد. برخی از آلاینده ها –همانند دود تنباکو-از اجزای سازنده گازی و ذره ای هر دو تشکیل شده اند.

 یک تصفیه کننده خوب بایستی گرد و خاک و ذرات دود و نیز تا حدودی شوره بدن حیوانات،گرده و کپک را هم از بین ببرد. اما باید توجه داشت هیچ تصفیه کننده خانگی هرچقدر هم مدرن یا گرانقیمت باشد نمی تواند تمام آلودگیها را پاک کند. بسیاری از ذرات درشت (همانند گرده گل و غبار) روی سطوح نشسته و فیلتر نمی شوند. برخی از تصفیه کننده های هوا دارای ذغال فعال یا سایر موادی هستند که آلاینده های گازی را پاک می کند، اما این کار را هم در سطح محدود انجام می دهد و از این گذشته بسیار گران قیمت بوده و لازم است فیلترهایشان نیز مرتب جایگزین سازی شود. تصفیه کننده های هوایی که در آنها از نور فوق بنفش (UV) برای "کشتن میکروب ها" استفاده می شود شاید چندان هم کارایی نداشته باشند، حال یا به خاطر اینکه بیشترشان نور فوق بنفش کافی برای جرم کشی ندارند یا آنکه برخی از باکتری ها و کپک ها در برابر نور فوق بنفش مقاوم هستند.

رابطه تصفیه کننده های هوا و سلامت اشخاص چگونه است؟

شاید تا پیش از این  فکر می کردید استفاده از تصفیه کننده هوا باعث جلوگیری از حملات آسم و آلرژی می شود اما اینگونه نیست. هرچند بنا به برخی از تحقیقات صورت گرفته، نشانه های کوچکی از بهبود آسم در افرادی که مثلا نسبت به مو و کرک حیوانات خانگی حساسیت داشته و از تصفیه کننده هوا استفاده می کنند پیدا شده است، اما همه تحقیقات چنین نتایجی را در اختیار نمی گذارد و به طور کلی می توان گفت  که ارتباط مثبتی بین کاربرد تصفیه کننده های هوا و سلامت اشخاص وجود ندارد.

بنا به ادعای EPA، شاید با استفاده از تصفیه کننده بتوان سطوح برخی از آلرژن های کوچک موجود در هوا را  کاهش داد، اما این امر لزوما به معنای کاهش نشانه های تنفسی نیست، مخصوصا در افرادی که نسبت به سایرین حساس تر هستند. چاره بهتر این است که در درجه اول از بوجود آمدن آلاینده های هوا در فضای دربسته جلوگیری شود و سپس مراحل بعدی برای مقابله با آلرژی انجام گیرد.

بنابراین، اگر شما یا شخصی در منزل آلرژی یا بیماری تنفسی دارد، خرید تصفیه کننده هوایی که بتواند اندکی بهبود در شرایط ایجاد کند مقرون به صرفه است.

دو شیوه اساسی برای پاکسازی هوا

•  تصفیه کننده های مکانیکی. به این صورت عمل می کنند که برای به دام انداختن ذرات، هوا را به درون خود می کشند. فیلترهای .HEPA (هوای ذره دار دارای کارآمدی بالا)، ذرات گرد و خاک و آلرژن های بالقوه را از بین برده، 99.97 درصد از تمام ذرات دارای 0.3 میکرون قطر یا بزرگتر را به دام می اندازند. اما ویروس ها، بیشتر باکتری ها و سایر ذرات کوچکتر از این فیلترها نیز عبور خواهند کرد.
• تصفیه کننده های هوای الکترونیکی. شامل رسوب الکترواستاتیک (که ذرات هوایی را باردار کرده و بنابراین ذرات به صفحه فلزی می چسبند) و یونیزه کننده (که موجب رسوب ذرات روی سطح نزدیک می شود) می باشد. یونیزه کننده ها می توانند روی دیوار، پرده و اسباب و اثاثیه رسوب کرده و سپس وقتی ذرات پراکنده شوند مجددا معلق خواهند شد. گذشته از این، تمام مدل های الکترونیکی تصفیه کننده های هوا به عنوان محصولی فرعی اوزون هم تولید می کنند و برخی از تصفیه کننده ها نیز  به طور کلی وظیفه شان همین است (که نامشان نیز "ژنراتور اوزون" می باشد)، و ادعای سازنده هایشان اینست که اوزون به شکل موثر مواد شیمیایی مسبب بو  و میکروارگانیسم ها را حذف می کند (که البته با توجه به میزان اوزون تولیدی، این ادعا درست نیست). خود اوزون می تواند ریه ها را اذیت کرده و مشکلات تنفسی را تشدید کند،. به علاوه با سایر آلاینده های خانگی ترکیب می شود و محصولات دارای واکنش خطرناکی همانند فرمالدئید را تولید می کند.

 برخی از تصفیه کننده های هوا هیبردهایی متشکل از دو نوع تکنولوژی هستند و برخی هم ویژگی های UV دارند یا فیلترهای خاصی در آنها تعبیه شده است تا برخی از آلاینده های گازی را که نام بردیم پاکسازی نمایند.

دو سیستم رایج تصفیه کننده هوا

• فیلتراسیون مرکزی. در صورتی که در منزل شما تهویه گرم و سرد هم وجود داشته باشد سیستمی که به شکلی حرفه ای نصب شده باشد کارکرد بسیار بهتری خواهد داشت، البته این نوع سیستمهای تصفیه هوا گران تر هم هستند (بالای 1000 دلار). جایگزینی که هزینه کمتری برمی دارد اما کارآمدی اش نیز پایین تر است، عبارت است از جایگزینی فیلتر کوره با فیلترهای بهره وری بالا یا فیلترهای مدیوم.
• تصفیه کننده های هوای اتاق. میتوانید مدل های الکترونیکی قابل حمل تصفیه کننده های هوا یا آنهایی را که فیلترهای مکانیکی دارند (قیمت بین 50 الی 300 دلار یا بیشتر)- یا واحدهایی که ترکیبی از تکنولوژی های مختلف را عرضه می کنند خریداری کنید. ماشین هایی که پره دارند هرچند کارایی شان بیشتر است، اما سروصدا هم دارند.

قبل از خرید کالا، تاییدیه های مربوطه را چک کنید

اگر تصفیه کننده ای که خریداری می کنید دارای مهر و موم تاییدیه از سوی اتحادیه تولیدکنندگان لوازم خانگی (AHAM) باشد،  پس بر مبنای نرخ پاکسازی هوا (CADR) میتوان اطمینان داشت که این کالا دارای استانداردهای لازم برای پاکسازی دود تنباکو، گرد و خاک و گرده  می باشد. بنا به داده های منتشره از طرف EPA، بسیاری از تصفیه کننده های هوا که تاییدیه AHAM را هم دریافت داشته اند در پاکسازی ذرات کوچک خوب عمل می کنند، اما CADR بسیاری از آنها آنقدر بالا نیست که بتواند ذرات بزرگ همانند گرده گل و غبار را هم در بیشتر اتاق ها پاکسازی کند. به علاوه توانایی پاکسازی اکثر اجزای تشکیل دهنده دود تنباکورا هم ندارند.

کلام آخر

تصفیه کننده های هوا شاید در برخی شرایط مفید باشند اما کیفیت هوای عالی را تضمین نمی کنند. بنابراین بهترین نوع تصفیه کننده بسته به آلاینده ای است که قصد پاکسازی اش را دارید. البته اندازه اتاق، هزینه، راحتی نگهداری و سطوح سروصدای دستگاه را هم به خاطر داشته باشید. پیشنهاد کلی ما استفاده از تصفیه کننده های هوای مکانیکی با فیلترهای دارای بهره وری بالاست که نسبت به تصفیه کننده های الکترونیکی بهتر هستند. یادتان باشد تصفیه کننده های تولیدکننده اوزون مناسب نیستند، برای تشخیص دادن این نوع دستگاه ها به کلماتی از قبیل "اکسیژن فعال"، "سوپر اکسیژن" و یا "هوای تازه کوهستان" که رویشان درج شده و مراد همان اوزون است توجه داشته باشید. EPA اطلاعات جامعی را در مورد تصفیه کننده های خانگی ارائه می دهد. از دیگر منابع مفید برای اطلاع می توان به گزارش های مصرف کننده اشاره داشت.


منبع مقاله:
http://www.berkeleywellness.com/self-care/over-counter-products/article/air-cleaner-effectiveness