در حال حاظر، بیشترین کاربرد اسید نیتریک ساخت کود های شمیایی کشاورزی است. اسید نیتریک به خاطر داشتن نیتروژن در ترکیب خود، دارای امتیاز ویژه ای برای تولید کود است و همچنین به دلیل داشتن خاصیت اسیدی، باعث سمزدای و دفع آفات میشود.سید نیتریک اکسیدانی بسیار قوی است و دارای قدرت واکنش پذیری بالایی است.
نیتریک اسید با بسیاری از حلالهای آلی مثل استون و اتانول واکنش می دهد.
اسید نیتریک محلول در آب است.
اسید نیتریک مایعی خورنده است که توسط اکسیداسیون آمونیاک و واکنش احیائی با آب تهیه میشود.
این ماده در حالت خالص مایعی بی رنگ است که در دمای -42 درجه سانتی گراد ذوب و در دمای 83 درجه می جوشد.
در صورتی که جوشش در نور انجام شود و محیط اتاق باشد و در 41.6- درجه سانتیگراد ذوب شده ، تولید مایع بیرنگی میکند.استخراج طلا با اسید نیتریک یک روش شیمیایی برای جدا کردن طلا از سایر فلزات و مواد زائد است.
این روش بهویژه در بازیافت طلا از زبالههای الکترونیکی و قطعات فلزی کاربرد دارد.
اسید نیتریک به عنوان یک اکسیدکننده قوی عمل میکند که میتواند فلزات پایه مانند مس، نقره و روی را حل کند، اما بهطور معمول تأثیر چندانی بر طلا ندارد زیرا طلا در اسید نیتریک به راحتی حل نمیشود. در این فرآیند، مواد حاوی طلا ابتدا در یک ظرف مقاوم به اسید قرار گرفته و اسید نیتریک به آرامی اضافه میشود. فلزات پایه موجود در ماده به اسید واکنش نشان داده و حل میشوند، در حالی که طلا به شکل ذرات یا تکههای جامد باقی میماند.